Poznaj korzyści zdrowotne ashwagandhy, jej historię, składniki aktywne oraz zalecane dawki. Dowiedz się, jak bezpiecznie stosować ten popularny suplement ziołowy i jakie są opinie ekspertów oraz użytkowników. Sprawdź, czy ashwagandha może uzależniać.
Czytaj również: Zioła na wzdęcia i gazy: Naturalne sposoby na lepsze trawienie
Co to jest ashwagandha?
Ashwagandha, znana także jako indyjska wiśnia zimowa jest rośliną, o bogatej historii stosowania w medycynie ajurwedyjskiej. Jej nazwa pochodzi od sanskryckich słów „ashwa” (koń) i „gandha” (zapach), ponieważ, że korzeń tej rośliny ma charakterystyczny zapach oraz przypisuje mu się dodawanie siły i witalności jak koń. Korzeń ashwagandhy jest surowcem leczniczym, od tysięcy lat był wykorzystywanym jako środek wzmacniający układ nerwowy, adaptogen, afrodyzjak, a także lek na wiele dolegliwości, w tym stany zapalne i choroby przewlekłe.
Historia i pochodzenie
W tradycyjnej medycynie indyjskiej Ashwagandhę stosuje się prawie 3000 lat. Początkowo była wykorzystywana jedynie w swoim natualnym miejscu pochodzenia – w Indiach. Ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, uprawa rozprzestrzeniła się także na inne rejony świata, między innymi takie jak obszary Himalajów, Afryka, Wyspy Kanaryjskie, Przylądek Dobrej Nadziei oraz Australia. Korzeń ashwagandhy ma wiele zastosowań. Używany jest jako afrodyzjak, tonik, środek moczopędny oraz lek na wiele schorzeń, w tym dolegliwości neurologiczne i psychiczne. Co ciekawe, w medycynie ajurwedyjskiej ashwagandha jest ceniona jako „rasayana” – środek odmładzający i wzmacniający organizm. Potwierdza to jej wszechstronne właściwości zdrowotnych.
Składniki aktywne i ich działanie
Swoje właściwości ashwagandha zawdzięcza wielu substancjom czynnym. Wśród głównych związków znajdziemy witanolidy i alkaloidy. Witanolidy, takie jak witanoferyna A, witanolid A, witanon i inne. Wykazują silne działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz neuroprotekcyjne. Alkaloidy, takie jak somniferyna, witanina oraz tropina również mają swoje specyficzne właściwości lecznicze.
W korzeniu ashwagandhy znajdują się również flawonoidy, glikozydy witanolidowe, saponiny steroidowe oraz inne związki bioaktywne, które razem tworzą unikalny koktajl substancji wspierających zdrowie. Dzięki temu, ashwagandha jest wykorzystywana w leczeniu stanów lękowych, poprawie funkcji poznawczych, wzmacnianiu układu odpornościowego oraz w wielu innych terapeutycznych celach.
Na co jest dobra ashwagandha?
Poznaj najważniejsze korzyści zdrowotne związane z jej regularnym stosowaniem.
Wpływ na układ nerwowy
Ashwagandha jest znana z korzystnego wpływu na układ nerwowy. Dzięki wcześniej wspomnianej dużej zawartości związków takich jak witanolidy, może pomóc w ochronie komórek nerwowych przed uszkodzeniami spowodowanymi stresem. Według badań, ashwagandha może być pomocna w leczeniu stanów takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, a nawet w poprawie funkcji poznawczych u osób zdrowych. Działa także jako adaptogen, pomagając organizmowi przystosować się do stresu, dzięki czemu może wpłynąć na samopoczucie.
Wsparcie dla układu odpornościowego
Badania wykazują, że ashwagandha może mieć niemały wpływ na układ odpornościowy. W zależności od potrzeby, może go zarówno wzmocnić np. podczas osłabienia, jak i uspokoić gdy jest nadmiernie aktywny (tzw. działanie immunomodulujące). Wyniki badań wskazują jednoznacznie – suplementacja ashwagandhą może zwiększyć liczbę białych krwinek, poprawić fagocytozę makrofagów (tzn. niszczenia między innymi drobnoustrojów) oraz podnieść poziom przeciwciał. Jest pomocne szczególnie w zapobieganiu i zwalczaniu infekcji.
Korzyści dla zdrowia psychicznego
Ashwagandha może być również bardzo pomocna dla osób zmagających się z depresją lub nerwicą lękową. Zawarte w niej związki mogą redukować poziom kortyzolu – hormonu stresu, dlatego korzystnie przyczynia się do poprawy nastroju i wyciszeniu objawów lęku. Zgodnie z wynikami badań klinicznych, osoby przyjmujące ashwagandhę odczuwają mniejszy stres i poprawę jakości snu. Może również wspomagać leczenie zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD) oraz zespołu stresu pourazowego (PTSD).
Czy ashwagandha może uzależniać?
Badania naukowe na temat uzależnienia
Naukowcy wciąż badają pełny zakres działania ashwagandhy, jednak wciąż nie ma dowodów na to, że ashwagandha powoduje uzależnienie. Wręcz przeciwnie! Badania kliniczne i eksperymentalne skupiają się głównie na opisywanych powyżej jej korzyściach zdrowotnych, takich jak poprawa funkcji poznawczych, redukcja stresu, czy wsparcie układu odpornościowego. W każdym razie, na chwilę obecną nie ma obszernych danych na temat długotrwałego stosowania w dużych dawkach.
Porównanie z innymi suplementami
W porównaniu z innymi suplementami i środkami stosowanymi w medycynie naturalnej, ashwagandha wyróżnia się bezpieczeństwem w przyjmowaniu. W przeciwieństwie do wielu substancji o działaniu psychoaktywnym, ashwagandha nie wykazuje, aby wpływała uzależniająco. Jej działanie jest bardziej zbliżone do działania adaptogenów.
Jak bezpiecznie stosować ashwagandhę?
Ashwagandha, mimo że jest znana ze swojego korzystnego wpływu na zdrowie, jak każdy suplement, powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych. Poznaj kilka kluczowych wskazówek na temat bezpiecznego stosowania ashwagandhy.
Zalecane dawki
Zalecane przez specjalistów dawki różnią się w zależności od formy suplementu i celu stosowania:
- Ekstrakt z korzenia: 300-500 mg dwa razy dziennie
- Proszek z korzenia: 1-2 gramy dziennie
Przeprowadzono badania na osobach zdrowych. Podawano im 300 mg ekstraktu z korzenia ashwagandhy dwa razy dziennie przez 8 tygodni. Wyniki były jednoznaczne – taka dawka jest bezpieczna i dobrze tolerowana. Warto jednak zaczynać od niższej dawki i obserwując reakcje organizmu, próbować stopniowo ją zwiększać. W przypadku gorszego samopoczucia, należy niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą.
Potencjalne skutki uboczne
Mimo że ashwagandha przez większość osób jest dobrze tolerowana, przy zwiększonych dawkach lub przy stosowaniu przez dłuższy okres czasu, mogą wystąpić skutki uboczne:
- Nudności i bóle żołądka,
- Biegunka,
- Zawroty głowy,
- Senność.
Są doniesienia o przypadkach uszkodzenia wątroby, jednak są one bardzo rzadkie i zazwyczaj ustępują po zaprzestaniu stosowania suplementu. Wskazane jest monitorowanie wyników badań wątrobowych w trakcie długotrwałego stosowania.
Wskazówki dotyczące długoterminowego stosowania
Aby bezpiecznie stosować ashwagandhę przez dłuższy czas:
- Regularnie monitoruj swoje parametry zdrowotne, w tym funkcje wątroby i tarczycy.
- Skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki.
- Lepiej unikaj stosowania ashwagandhy w okresie ciąży i karmienia piersią, chyba że zaleci lub wyrazi na to zgodę lekarz.
Najpopularniejsze pytania czytelników
Czy ashwagandha to psychotrop? Ashwagandha nie została zaklasyfikowana do grupy substancji psychotropowych. Działa jako adaptogen – pomaga zredukować stres, a także poprawia samopoczucie.
Czy po ashwagandzie chce się spać? Ashwagandha może działać uspokajająco, co u niektórych osób może sprzyjać lepszemu zasypianiu i poprawie jakości snu. Jednak żadne badania nie wskazują, aby powodowała nadmierną senność w ciągu dnia.
Po jakim czasie zaczyna działać ashwagandha? Efekty ashwagandhy każdy może zauważyć w innym czasie – niektórzy po kilku dniach, inni po kilku tygodni regularnego stosowania, zależnie od indywidualnej reakcji organizmu.
Źródła:
Do opracowania artykułu na podstawie źródeł wykorzystany został chatgpt.
- National Library of Medicine – Ashwagandha
- Bbrief – Is Ashwagandha Addictive?
- Healthline – Health Benefits of Ashwagandha, Based on Research
Przeczytaj również:
Top 5 ćwiczeń Tai Chi dla początkujących – wykonaj je w domu!
Wejdź na wyższy poziom wtajemniczenia – dowiedz się czym jest hermetyzm
